Je of jij? Ze of zij? Které zájmeno mám použít?

Často (ale ne vždy) lze použít obě formy zájmena:

přízvučnou (jij, zij, wij) i nepřízvučnou (je, ze, we).

Základní pravidlo zní, že přízvučná forma se používá, je-li na zájmenu důraz, např. v kontrastu s jinou osobou.

Příklady:

- Bedoel je mij of mijn broer?
- Ahmed en jij mogen de slingers ophangen.
- Mijn zus is vier jaar ouder dan hij.
- Jij daar, kom eens hier!
- Wie heeft de snoepjes opgegeten? Hij!
- Op jou kan iedereen altijd rekenen.
- Hij komt altijd te laat.
- Ze hebben zelfs haar uitgenodigd!
- Dus dat is volgens hem niet juist?

Bližší informace se dočtete v tomto výkladu v nizozemštině:

Je en jij kunnen als onderwerpsvorm meestal door elkaar heen gebruikt worden.

Jij gebruiken we als er extra nadruk op ligt: 'Kom jij dat pakje brengen of doet hij dat?'

We gebruiken je ook als onbeklemtoonde vorm van jou of jouw: 'Ik heb je gisteren nog in Haarlem gezien', 'Is dat je broertje?'

Daarnaast kan je ook gebruikt worden in de betekenis men: 'Je leeft niet om te werken.'

De meeste voornaamwoorden kennen naast een volle vorm (zoals jij) ook een gereduceerde (zoals je):

Vaak kunnen we zowel de volle als de gereduceerde vorm gebruiken, maar niet altijd. In de volgende zinnen is alleen de volle vorm correct:

- Bedoel je mij of mijn broer?
- Ahmed en jij mogen de slingers ophangen.
- Mijn zus is vier jaar ouder dan hij.
- Jij daar, kom eens hier!
- Wie heeft de snoepjes opgegeten? Hij!
- Op jou kun je altijd rekenen.
- Hij komt altijd te laat.
- Ze hebben zelfs haar uitgenodigd!
- Dus dat is volgens hem niet juist?

 

Soms kunnen we alleen de gereduceerde vorm gebruiken:

- Is dat je (of jouw) vader? Ja, dat is 'm.
- Dat is je wat!
- Die boeken worden maar niet verkocht. Ze staan al maanden in de winkel.