Spreektaal en schrijftaal - Co je hovorové a co formální?

11.12.2010 15:11

Stalo se vám někdy, že se rodilí mluvčí začnou usmívat nebo dokonce smát, když mluvíte nizozemsky, přestože už většinou neděláte chyby a nemluvíte s českým přízvukem? Na vysvětlenou Vám pak většinou řeknou, že mluvíte jako ze slovníku, že je Vaše nizozemština taková nějaká... ouderwets, archaická - protože používáte slova, která jste si někde přečetli v knihách. :)

Když se člověk učí cizí jazyk, je někdy těžké rozeznat, které výrazy jsou formální a které neformální, co se tedy hodí do psaného projevu a co je spíše hovorové. To platí i pro nizozemštinu a proto pro Vás máme několik tipů. V levém sloupci výrazy formální, vhodné pro psaný projev (schrijftaal) a vpravo jejich hovorové ekvivalenty (spreektaal).

 

Schrijftaal
 Spreektal

aanvankelijk

eerst

achten

vinden

aldus

zegt

als gevolg van

door

althans

tenminste

beiden

allebei

bijgevolg

dus

destijds

toen

doch

maar

door middel van

met

echter

maar

echtgenoot

man

eertijds

vroeger

elkeen

iedereen

enkel

alleen

gans

heel

geenszins

in geen geval

gelaat

gezicht

heden

nu

huwen

trouwen

indien

als

ingevolge

door

nadien

daarna

nochtans

toch

ofschoon

hoewel

onzerzijds

van onze kant

reeds

al

rijwiel

fiets

slechts

maar

ten behoeve van

voor

ten gevolge van

door

ter gelegenheid van

bij

thans

nu

trachten

proberen

vooraleer

voor, voordat

wanneer

als

zenden

sturen

zijde

kant              

 

Do hovorového projevu příliš nepatří ani výrazy in feite, in principe, eigenlijk, op dit ogenblik, in het kader van, uit het oogpunt van, omwille van het feit dat, ondanks het feit dat, které v projevu psaném naopak působí velice dobře.

 

Další příklady - větné formulace:

 

  • schrijftaal: Ter afronding nog even de hoofdpunten.

  • spreektaal: Om af te ronden nog even de hoofdpunten.

 

  • schrijftaal: Omdat het regende, zijn we gisteren niet gaan wandelen.

  • spreektaal: We zijn gisteren niet gaan wandelen want het regende.

  • spreektaal: Het regende gisteren en daarom zijn we niet gaan wandelen.

 

  • schrijftaal: Bedoeling is dat over drie weken alle soldaten zich teruggetrokken hebben.

  • spreektaal: Het is de bedoeling dat ...

  • spreektaal: Over drie weken moeten alle soldaten zich teruggetrokken hebben.

 

  • schrijftaal: George Bush is in ons land. De Amerikaanse president brengt een bezoek aan de NAVO.

  • spreektaal: George Bush, de Amerikaanse president, is in ons land. Hij brengt een bezoek aan de NAVO.


                  

Zpět

Diskusní téma: Spreektaal en schrijftaal - Co je hovorové a co formální?

Datum: 12.12.2010

Vložil: Libor

Titulek: Heden - nu

Tak musím říct, že díky ponoření mezi pracující lid jsem některé psané výrazy ani neznal, jako třeba trachten. A heden - nu, na jakém stupni hovorovosti je vandaag?

Odpovědět

Datum: 12.12.2010

Vložil: Echt Mijn Ding

Titulek: Re: Heden - nu

Trachten je formální, až trochu archaický výraz, nicméně ve formálním písemném projevu a v jazyce novin (zvláště v oblasti mezinárodních vztahů) se používá!

Autentické příklady použití v kontextu:
Sneeuwschuivers rond Utrecht trachten de wegen schoon te houden.
Israël en Turkije trachten diplomatieke relaties te herstellen.
Frankrijk en Duitsland trachten Polen voor zich te winnen m.b.t. Europees Hervormingsverdrag.

Hovorovější synonyma jsou pogen, proberen.

"Vandaag" je na stejné stylistické rovině jako "nu", tedy běžný, hovorový (ale spisovný!) projev. Ve smyslu "v dnešní době" se také používá "tegenwoordig".

Další příklady pro obohacení psané (nebo mluvené) slovní zásoby:

Ouderwets of formeel: Moderner alternatief (context!):
aangaande over
aanstonds dadelijk, gauw, binnenkort
aanvang nemen, een - beginnen, van start gaan, starten
aanvangen beginnen, starten
aanwenden gebruiken
abusievelijk bij vergissing
achten vinden
ad (een bedrag ad € 50,-) van (een bedrag van € 50,-)
additioneel aanvullend, extra
aldus zo
alsdan dan, in dat geval, op dat moment
alsmede en (ook), evenals
alsook net als, en (ook), of (ook)
alstoen destijds, in die tijd, toen
alvorens voordat
anderszins op een andere manier, anders
behoeven moeten, hoeven, nodig hebben
behoren moeten, horen
behoudens behalve, met uitzondering van, met behoud van,
onder voorbehoud van
benevens behalve, naast, en ook, net als, evenals, met
daarbij
beogen bedoelen
bescheiden papieren
bestendigen voortzetten
betreffende over
bezigen gebruiken
bij schrijven van 1 maart door/in een brief van 1 maart
bijgevolg dus, daardoor
blijkens gezien, zoals blijkt uit ...
c.q. meestal te vervangen door en of of
conflicteren botsen, strijden
conform in overeenstemming met, zoals, volgens
constitueren instellen (van een commissie, werkgroep)
daar aangezien, omdat
daarenboven bovendien, behalve dat, daarbij, verder
degeen degene
der van de
derhalve daarom, om die reden, dan ook, dus
desgevraagd daarnaar gevraagd (of: weglaten)
desniettegenstaande desalniettemin, echter, maar, niettemin, toch
dezerzijds van mijn/onze kant
dienaangaande hierover, daarover, wat dat betreft
dienen te moeten
dientengevolge daardoor
discrepantie verschil, tegenstrijdigheid
doch maar
doen toekomen toezenden, toesturen
echter maar, toch (of: weglaten)
eerst dan pas dan
enkel alleen (maar)
entameren beginnen, in gang zetten
evenmin ook niet
evenwel echter, maar ..., toch, niettemin
evenzeer ook
evident duidelijk, meteen duidelijk
ex nunc meteen, van nu af aan, direct
exceptioneel uitzonderlijk
excessief buitensporig
explicatie uitleg
fluctueren schommelen
gaarne graag
geenszins niet, zeker niet
gegrond op gebaseerd op
gelieve(n) wilt u
gelukken lukken
genoegzaam voldoende
geraken raken
geschieden gebeuren
heden nu, vandaag
hetgeen wat
hetwelk dat, wat
hier te lande in ons land
hieromtrent hierover
hiertoe hiervoor, om dit te doen, met dit doel
hogergenoemde bovengenoemde, hiervoor genoemde
hoofde, uit dien - om die reden, daarom, wat hieruit voortvloeit
impliceren inhouden, betekenen
in beginsel in principe, in de eerste plaats
in casu in dit geval, in uw geval
in dier voege zodanig
in duplo in tweevoud
in het navolgende hierna, hieronder
indien als, wanneer
ingeval als, wanneer
ingevolge door, op grond van, naar aanleiding van, als
gevolg van
insisteren aandringen op
inwilligen toestaan, toestemming geven, toestemming
verlenen aan; zich schikken in of naar, toegeven
inzake over
jegens tegenover
krachtens op grond van
laatstelijk onlangs
mede ook, onder andere
met referte aan verwijzend naar
middelen geld, bedrag
middels door
mits als, op voorwaarde dat
mitsdien daarom, daardoor
mitsgaders bovendien, en (daarbij/ook), evenals, behalve,
(samen) met, naast, net als, verder
moge mag, kan
nadien daarna, vervolgens, later
navolgende volgende, hierna beschreven
nevenstaande hiernaast, hiernaast staande, onderstaande
nevenvermelde hiernaast genoemde
niettegenstaande desondanks, hoezeer (ook), hoewel, ondanks
nimmer nooit
nochtans echter, toch
nopen (tot) dwingen (tot), noodzaken (tot), noodzakelijk
maken
ofschoon hoewel, al
omtrent over
onder invloed van door
onderhavig deze, dit, die, dat
ontberen eraan ontbreken, niet hebben
onthouden niet geven, niet toekennen
onverwijld onmiddellijk, direct
opteren voor kiezen voor, de voorkeur geven aan
overigens verder, daarnaast (nog)
percent procent
persisteren volharden, vasthouden aan
pogen proberen
primair in de eerste plaats
recentelijk onlangs, kortgeleden
rechtens volgens het recht, rechtmatig
reeds al
refereren aan verwijzen naar
restitutie teruggave
schoon hoewel, al
schrijven (het -) de brief
sedert sinds
stellen verklaren, meedelen
stringent strak, streng
substantieel belangrijk
te (Breda) in (Breda)
te dezen hier, hierin, hierbij, in dit geval, in dit opzicht
ten behoeve van voor, bestemd voor, gericht aan
ten bewijze van als bewijs van, om ... te bewijzen
ten gevolge van als gevolg van, door
ten principale principieel, wat de kern van de zaak betreft
ten tijde van toen, op het moment van
ten uitvoer brengen uitvoeren
teneinde om
terstond meteen, direct, onmiddellijk; zo meteen, straks
ter zake van in, als het gaat om, wat ... betreft
ter zitting op/tijdens de zitting
tevens bovendien, ook; zowel ... als, samen; op
hetzelfde ogenblik
thans nu, op dit moment (of: weglaten, bv. in 'als thans
bedoeld in artikel 28 ...')
trachten proberen
uit anderen hoofde om een andere reden
uit hoofde van door, op grond van
ultimo (maart) eind (maart)
urgent dringend
usance gebruik
uwerzijds van u/door u
vergewissen, zich ervan - zekerheid moeten hebben over, zeker moeten
weten dat; ervoor zorgen iets zeker te weten,
uitzoeken
vermogen kunnen, in staat zijn
vigerend geldend, huidig
vooraleer voordat
voorhanden zijn beschikbaar zijn
voorheen vroeger, eerder
voormeld hierboven vermeld
voornemens zijn van plan zijn
voornoemde werkzaamhede de(ze) eerdergenoemde werkzaamheden, deze
werkzaamheden
voorts verder, bovendien
vorenoverwogene wat hiervoor uiteen is gezet, de overwegingen die
hiervoor vermeld zijn/staan
vorenstaande hiervoor genoemde, deze, voorgaande, vorige
vrezen voor bang zijn voor
wederom weer, opnieuw
wijze manier
zich verstaan met overleggen met
zijdens van de kant van, door
zulks dit, dat, zoiets

Odpovědět

Datum: 12.12.2010

Vložil: Echt Mijn Ding

Titulek: Re: Re: Heden - nu

Hm, trochu se nám tu rozložil layout. :) Tak snad to rozluštíte? :)

Odpovědět

Vyhledávání

Kontakt

Anna Phillips - Dutch For You online
 Skype: DutchForYou